Wednesday, December 08, 2010

پاسخ برنامه نوبت شما - درباره فساد مالی در کشورهای توسعه نیافته

فساد مالی، به عنوان یکی از موانع رشد در کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته شناخته می شود. پدیده ای که خود زاده توسعه نیافتگی، فقر و مشکلات ساختاری حکومت ها است. البته فساد مالی در کشورهای توسعه یافته هم وجود دارد اما گستردگی، حجم فساد و نوع برخورد با آن در کشورهای مختلف تفاوت دارد.

آیا فساد مالی و اداری در کشوری که شما زندگی می کنید وجود دارد؟ برخورد دولت ها، رسانه ها و شهروندان با موارد مختلف فساد مالی در محل زندگی شما چگونه است؟

در گزارش سازمان بین المللی شفافیت که به بررسی وضعیت فساد اداری-مالی در کشورهای مختلف می پردازد، دانمارک، نیوزلند و سنگاپور پایین ترین میزان فساد مالی را داشته اند و برمه، افغانستان و عراق بیشترین آمار فساد مالی را داشته اند.

به نظر شما چرا فساد مالی در برخی از کشورها بالا و دربرخی از کشورها پایین است؟

ایران و افغانستان در آخرین گزارش سازمان بین المللی شفافیت به ترتیب در رده های صد و چهل شش و صد و هفتاد وشش فساد اداری-مالی در دنیا قرار گرفتند.

آیا یافته های گزارش سازمان شفافیت بین الملل درمورد میزان بالای فساد مالی در کشورهای ایران و افغانستان با مشاهدات شما همخوانی دارد؟

به نظر شما چگونه می شود فساد مالی را در کشور شما کاهش داد؟ نقش و مسئولیت شهروندان در کاهش فساد اداری چه می تواند باشد؟
............................................................................

زیاده خواهی انسانها در دنیا حد و مرزی نداره، چه این انسانها در عراق، ایران یا افغانستان باشند چه در نیوزیلند و چه در هر کجای دیگه ای که آمار فساد مالی پایین برآورد شده. هر چند شاخصهایی که میزان فساد در کشورها توسط اون اندازه گیری شده لا اقل برای من شفاف نیست اما میشه به لحاظ شهودی گفت که فساد مالی در حال حاضر در ایران خیلی بالاست و هر کسی میتونه اون رو چه در ادارات چه از داد و بیداد بی حاصل مقامات قضایی لمس کنه. اما به نظر اونچه که این انسان زیاده خواه رو در بعضی کشورها از زیاده خواهی به زیان حق و حقوق جامعه بازداشته و موجبات سلامت نظام دولتی و اداری رو فرآهم آورده چند عاملش اینها هستند:
1- وجود مراکز متعدد قدرت: منتسکیو معتقده تنها چیزی که میتونه یک قدرت رو مهار کنه یک قدرت دیگه است. بنابراین سلامت یک جامعه و کنترل مراکز قدرت یک جامعه در گرو تعدد مراکز قدرت هستش که همه بصورت یک شبکه همدیگه رو کنترل می کنن و زیر نظر دارن. مثلا مطبوعات آزاد یکی از اون مراکز قدرت موثر هست که چشم وجدان جامعه است و در کشورهای آزاد به دقت افراد و کانونهای قدرت رو زیر نظر داره و در صورت مشاهده فساد کوس رسوایی اون فرد یا مرکز قدرت به صدا در میاد.
2- استقلال قوا: هر چند که این هم از مصادیق شقه شقه شدن قدرت مطلقه به مراکز متععد قدرت هستش اما صرفا تعدد مراکز قدرت در حکومت رو مد نظر داره که این قوا در صورت استقلال میتونن نقش کنترلی موثری بر فساد در قوای دیگه بازی کنن. مثل یک قوه قضاییه مستقل که متاسفانه کشورهایی مثل کشور ما ازش بی بهره هستن.
3- دولت حجیم و بخش خصوصی کوچک و ضعیف از عوامل دیگه تشدید کننده فساده. از اونجا که سودآوری و راندمان در بخش خصوصی که مسولیت تامین مالیش با خودشه بسیار حیاتی و مهمه در این شرکتها با نظارت و برنامه ریزی دقیق و سفت و سخت حداکثر استفاده رو از منابعش بکنه و این شرکتها مجالی برای جولان فساد نمی گذارن. اما در مقابل در مراکز دولتی که بودجه توسط دولت تامین میشه و کارآیی چندانی هم بخصوص در جامعه ای مثل جامعه ما که اساسا "مطالبه محور" نیست از اون انتظار نمیره، پول کلانی که جا به جا میشه مسوولیت و کنترل کمتری جلب می کنه و همین عامل منشا فساد میشه.
به نظر من این 3 عامل از عوامل عمده فساد در کشورهای توسعه نیافته است. نقش مردم یک جامعه در کاهش فساد هرگونه مطالبه ای است که مربوط به توسعه سیاسی و اقتصادی میشه، از قبیل انتخابات سالم و آزاد، بهره مندی از مطبوعات آزاد، و این قبیل مطالبات.

No comments: